Abstracts 17 ( 2 )
WOUTER GOMPERTS
Het psychisch vermogen tot georganiseerd massaal geweld. Een psychoanalytische zienswijze
In dit artikel wordt vanuit een psychoanalytische zienswijze een intrapsychische gesteldheid beschreven die mensen geschikt maakt voor deelname aan georganiseerd massaal geweld. Mentaliseren is het vermogen het eigen doen en laten en dat van anderen intuïtief te begrijpen in termen van psychische toestanden (gevoelens, overtuigingen, bedoelingen, verlangens). De auteur betoogt dat de ontwikkeling van dit vermogen op grote schaal blokkeert als maatschappelijke ontreddering en geweld de kwaliteit van de gehechtheidsrelaties bij veel kinderen ernstig verstoren.. Op grote schaal ontwikkelt zich dan een stoornis in het proces om tot innerlijke voorstellingen van psychische processen te komen die de zelfstructuur, identiteit en affectregulatie bij het kind en later de volwassene ernstig bedreigt. Onbewust kan geprobeerd worden de bedreigde binnenwereld te repareren door een geëxternaliseerde beheersing en vernietiging van het kwaad. De auteur laat zien hoe georganiseerde haat- en geweldcampagnes op dit innerlijke proces kunnen inspelen.
[toegepaste psychoanalyse, mentaliseren, compartimentalisering, georganiseerd geweld, massaal geweld, geweldssamenlevingen, terrorisme]
From a psychoanalytical perspective, this article describes an intrapsychic state that is conducive to participation in organized mass violence. Mentalization is the capability to think intuitively about oneself and others in terms of mental states (feelings, beliefs, intentions, desires). The author holds that the development of this capability is widely blocked if social upheaval and violence deeply disturb the quality of many children's attachment relations. A disorder in the process of mental representation of psychic processes that severely threatens the self-structure, identity and affect regulation in the child and later the adult then develops on a large scale. An unconscious effort can be made to repair the threatened internal world by way of the externalized domination and destruction of evil. The author shows how organized hatred and violence campaigns can feed into this internal process. Two comments (by Hans Rohlof and Marianne Vysma) and a reply by the author conclude this article.
[applied psychoanalysis, mentalization, organized violence, mass violence, violent societies, terrorism]
TINEKE ABMA
Dwang hoeft niet! Het cliëntenperspectief op dwang en drang in de psychiatrie
Dwang en drang in de psychiatrie staan weer volop in de maatschappelijke belangstelling. De cliëntenbeweging in de GGZ heeft van oudsher kritisch nagedacht over vrijheidsbeperkende maatregelen. Het cliëntenperspectief is echter aan verandering onderhevig. In dit artikel beschrijf ik op basis van ervaringen van cliënten en een literatuuroverzicht hoe cliënten momenteel staan tegenover dwang en drang en hoe dit cliëntenperspectief doorklinkt in zorg en beleid. Uit de onderzoeksbevindingen komt naar voren dat cliënten de nadruk leggen op het voorkomen van dwang en drang door verbetering van de leefbaarheid in instellingen, een meer menswaardige bejegening, grotere zorgvuldigheid en verruiming van het aanbod aan behandelingsmogelijkheden.
[cliëntenperspectief, cliëntenparticipatie, dwang en drang, separatie, psychiatrie, vrijheidsbeperking]
Coercion in psychiatry is a subject that is again gaining attention in Dutch society. The client movement in mental health has a tradition of thinking critically about coercive interventions. The client perspective is, however, not static, but in transition. In this article I describe the recent attitude towards coercion on the basis of experiences of clients and an overview of the relevant literature. The research findings demonstrate that clients emphasize the prevention of coercion through the improvement of liveability, a more human treatment, greater carefulness and enlargement of the set of treatments in psychiatric institutions.
[client perspective, client participation, coercion, compulsory care, seclusion, psychiatry]
ANNELIEKE N. DROGENDIJK, PETER G. VAN DER VELDEN, HENNIE R. BOEIJE, BERTHOLD P.R. GERSONS & ROLF J. KLEBER
“De ramp heeft ons leven verwoest”. De psychosociale weerslag van de vuurwerkramp Enschede op Turkse getroffenen
De vuurwerkramp in Enschede heeft veel Turkse migranten getroffen. In dit artikel, gebaseerd op kwalitatief onderzoek, staan de klachten en problemen van deze groep centraal. Veel genoemde problemen zijn woede, schaamte, angst, depressieve gevoelens en slaapstoornissen. Volgens de getroffenen zijn deze klachten niet alleen rechtstreeks het gevolg van hun ervaringen tijdens de ramp, maar ook van de nasleep ervan. Ze schrijven deze problemen toe aan het verlies van hun huis en emotioneel belangrijke eigendommen, aan het verblijf in een vervangende woning, aan financiële problemen en slechte afhandeling daarvan door de overheid. Het welhaast exclusief toeschrijven van klachten aan de ramp en de afhandeling ervan is te zien als een vorm van externe attributie: de oorzaken worden buiten de persoon zelf gelegd. Daarbij zijn familieverhoudingen onder druk komen te staan, onder meer door het tijdelijk verblijf bij familie kort na de ramp en door de zorg voor getroffen familieleden. Door de omvang van deze ramp is het fragiele evenwicht, waarin veel (eerste en tweede generatie) migranten samen met hun familie leven, aan het wankelen gebracht. Een laatste opvallende bevinding is de relatief geringe verwijzing naar lichamelijke klachten door de getroffenen.
[rampen, Turkse migranten, psychosociale gevolgen, Enschede]
The fireworks disaster in the Dutch town of Enschede has affected many Turkish migrants. This article, based on qualitative research, discusses their complaints and problems: anger, shame, fear, depression and insomnia. These complaints are not the direct consequences of the disaster but rather developed as a result of its aftermath. Interviewees attributed their problems to the loss of their house and emotionally important possessions, to their stay in a temporary house, and to financial problems poorly managed by the authorities. Their accounts of blaming are seen as a form of external attribution: the causes of suffering are sought outside themselves. In addition, family relationships have become stressed, due to enforced living together after the disaster. The fragile balance between different Turkish generations has been shaken by the disaster. Finally, and remarkably, the affected Turkish inhabitants hardly somatise their psychosocial complaints.
[disaster, Turkish migrants, psychosocial impact, The Netherlands]
SIPCO J. VELLENGA
Van dierlijk magnetisme tot Reiki. Over de groei van paranormale heelwijzen in Nederland
In de ontwikkeling van de belangstelling voor paranormale geneeswijzen in Nederland sinds 1850 zijn twee perioden te onderscheiden. In de eerste periode, die tot ongeveer tot 1965 loopt, was de interesse in deze praktijken, met name in het mesmerisme, vrij constant. Sindsdien, in de tweede periode, is de populariteit sterk toegenomen, wat vooral te danken is aan de werfkracht van nieuwe vormen van paranormale geneeswijzen, zoals Reiki en Therapeutic Touch. Uitgaande van een 'markt-mobilisatie' benadering wordt de numerieke ontwikkeling in beide perioden nader onderzocht en gerelateerd aan contextuele en institutionele factoren. Tevens worden de claims op genezing in biomedische zin en op heling van de 'oude' en 'nieuwe' vormen van paranormale geneeswijzen geanalyseerd. Aan het slot van het artikel wordt de stelling verdedigd dat paranormale geneeswijzen beschouwd moeten worden als een volwaardig onderdeel van de moderne West-Europese cultuur.
[paranormale geneeswijzen, esoterie, moderne tijd, Nederland]
This article examines the development of the popularity of paranormal healing in the Netherlands since 1850 and the factors that have contributed to it. Two main periods are distinguished: from 1850 to 1965 and from 1965 to the present. While in the first period the interest in paranormal healing practices, especially in mesmerism, remained quite constant, since about 1965 it has been growing. This growth concerns in particular new forms of paranormal healing, like Reiki en Therapeutic Touch. Starting from a 'market-mobilization' approach the development is related to contextual and institutional factors. The claims on curing and healing of 'old' and 'new' types of psychic healing are analysed. It is argued that paranormal healing is a normal phenomenon in modern Western European culture with the vitality to survive in the near future.
[paranormal healing, esoteric medicine, modernity, The Netherlands]
PIETER VAN ABSHOVEN
“Ze gaan toch zo dood”: Ouderen in Roemenië
De positie van ouderen in Roemenië is het onderwerp van dit artikel. Wat kunnen ze van hun kinderen verwachten,wat van de overheid? Hoe kijkt het medisch personeel aan tegen ouderen, die niet meer geschikt gemaakt kunnen worden voor de arbeidsmarkt of op een andere manier van direct nut kunnen zijn? De verklaring van de erbarmelijke situatie waarin veel ouderen verkeren wordt gezocht in de kijk die men heeft op niet-productieven, in de discontinuïteit van ouderenzorg vanwege een terugtredende overheid en in een aantal andere culturele en politieke veranderingen die hebben plaatsgevonden.
[ouderen, zorg, verwaarlozing, instituties, Roemenië]
“They will die anyway”: Older people in Romania
The position of older people in Romania is the subject of this article. What can they expect from their children, what from the government? How does the medical staff look upon older people who do not get better and have become 'useless' to society? The explanation of the misery of older people should be sought in people's views on non-productive persons, in the discontinuity of care for the elderly brought about by government withdrawal, and in a number of other cultural and political changes that have taken place in Romanian society.
[older people, care, neglect, institutions, Romania]