Abstracts 18 ( 1 )
Themanummer: HET BED / THE BED
Edited by Sjaak van der Geest & Geert Mommersteeg (guest editor)
Abstracts / samenvattingen
SJAAK VAN DER GEEST & GEERT MOMMERSTEEG
Beds and culture: Introduction
This introduction to a collection of essays on beds delineates the field of an anthropology of the bed and focuses on three themes: the bed as a locus of both security and insecurity, the bed's relation to health, and its multifunctional character. The essays in the collection discuss both 'ordinary' beds and beds in public places, such as hospitals. The introduction concludes with a plea for an anthropology of sleeping.
[bed, culture, sleeping, security, insecurity, health, hospital, multifunctional]
Deze inleiding tot het themanummer over bedden en cultuur schetst het terrein van een antropologie van het bed en richt zich vooral op drie thema's: het bed als een plaats van geborgenheid èn gevaar, de relatie tussen bed en gezondheid, en de multifunctionaliteit van het bed. De bijdragen aan dit themanummer handelen over zowel 'gewone' bedden als over bedden in openbare plaatsen zoals ziekenhuizen. De inleiding besluit met een pleidooi voor een antropologie van het slapen.
[bed, cultuur, slaap, geborgenheid, onveiligheid, gezondheid, ziekenhuis, multifunctioneel]
IRENE CIERAAD
Slaapkamergeheimen. Een recente cultuurgeschiedenis van bed en slaapkamer in de Nederlandse woninginrichting
Niet alleen aparte slaapkamers, maar ook een hygiënische slaapkamerinrichting en vooral een hygiënisch bed vormden de speerpunten in het Nederlandse volkshuisvestingsbeleid vanaf het einde van de negentiende tot en met de jaren vijftig van de twintigste eeuw. De aard van de slaapkamerinrichting werd een statuskwestie. Zo vormde de gepropageerde Spartaanse slaapkamerinrichting in de volkshuisvesting een groot contrast met de rijke slaapkamerstoffering van de elite, die zich aan het hygiënisch bewind onttrok.Ook heeft de aparte slaapkamer in de volkshuisvesting een scherpere scheiding van levenssferen met zich meegebracht. Vanaf de jaren zeventig is er sprake van een omgekeerde trend en vervallen de scherpe scheidingen. De slaapkamer verhuiselijkt in aankleding en gebruik. Daarmee is de beleving van intimiteit meer in het zicht gekomen.
[cultural history, bed, bedroom, hygiene, hospital, social housing, The Netherlands]
Bedroom secrets: A short cultural history of beds and bedrooms in The Netherlands
Not only separate bedrooms, but also a hygienic design of the bedroom and a hygienic bed in particular were spearheads in the Dutch public housing policy from the end of the nineteenth till the middle of the twentieth Century. Bedroom design became a matter of status. The Spartan bedroom design propagated by policymakers formed a sharp contrast with the richly decorated bedrooms of the elite who ignored the directives of the hygienic regime. The separate bedroom contributed to a sharper division between spheres of life. Since the 1970's, however, this trend has reversed and the sharp divisions have reduced. The bedroom becomes more a place for living. Intimacy has become more visible.
[cultuurgeschiedenis, bed, slaapkamer, volkshuisvesting, ziekenhuis]
ILEEN MONTIJN
Opkomst en ondergang van de alkoof
Een geschiedenis in vogelvlucht van de alkoof – een vensterloos slaapvertrekje dat uitmondt in een grotere kamer – in het Nederlandse interieur. Ontstaan naar Frans voorbeeld, beleefde de alkoof zijn glorietijd bij de zeventiende-eeuwse aristocratie en zakte hij vervolgens af naar de woningen van andere sociale lagen. In de twintigste eeuw werd hij verguisd als onhygiënisch.
[bed, alkoof, slaapkamer, wonen, interieurgeschiedenis, sociale geschiedenis]
Rise and fall of the alcove
The article, which is a chapter from a forthcoming book on the bed in the Dutch interior, traces the history of the alcove, a small windowless room (or deep niche) in which a bed is placed. A vogue for alcoves in elegant interiors started in France in the seventeenth century and spread all over Europe. In the Netherlands, alcoves remained popular for at least two centuries. They moved steadily downward on the social scale, until in the late 19th century, they were used as a space-saving feature in cheap mass housing instead of separate bedrooms. From that time onward they were denounced – just like the box-bed, still wide-spread in the Netherlands at that time – as the epitome of unhygienic habitation.
[bed, bedroom, alcove, interior decoration, mass housing]
BIRGIT JERBI
The 'angarêb in Northern Sudan. More than just a bed
The Sudanese wooden framed bedstead `angarêb (pl.: `anâgrîb) is an important piece of furniture in nearly all homes in the Sudan. This paper describes the production, variety of forms and especially the multifunctional use of the `angarêb using archaeological finds, written sources as well as field observations. The `angarêb plays an important role in marriage and circumcision ceremonies, at the funeral occasions and within the zâr possession cult. There are diverse options for the use of the `angarêb and different forms of it, as the manufacture of `anâgrîb is an almost 3000 year-old tradition in Sudan. While in towns it is now being used only as a bier for the dead, people in rural regions still use it in many different ways. In the cities the `anâgrîb were often replaced by modern beds and people began to change also their view of the 'angarêb as a “traditional” (as opposed to “modern”) household commodity.
[bed, 'angarêb, household objects, multifunctionality, Shaigiya, gender, Northern Sudan]
Het traditionele houten 'bed' 'angarêb (pl.: `anâgrîb) is een belangrijk meubelstuk in de meeste huizen van Noord Soedan. Dit artikel beschrijft de productie, de diverse vormen en vooral het multifunctionele gebruik van de 'angarêb. De 'angarêb speelt ook een belangrijke rol in ceremoniën zoals huwelijk, besnijdenis en begrafenis en binnen de zâr-cultus. De 'angarêb wordt vooral in landelijke gebieden nog voor vele doeleinden gebruikt; in steden wordt het traditionele meubelstuk langzaam verdrongen door het moderne bed.
[bed, 'angarêb, huishoudelijke voorwerpen, multifunctionaliteit, Shaigiya, gender, Noord Soedan]
SJAAK VAN DER GEEST
Sleeping in Kwahu, Ghana
This is a brief impression of sleeping as a cultural act, based on sleeping experiences in a rural town in Ghana and on conversations with approximately ten people about their sleeping habits. Some pictures were taken to illustrate this essay.
[sleep, culture, bed, Kwahu, Ghana]
Dit is een korte impressie van slapen als een culturele daad, gebaseerd op ervaringen in een dorp in Ghana en op gesprekken met een tiental mensen over hun slaapgewoonten. Enkele foto's illustreren het essay.
[slaap, cultuur, bed, Kwahu, Ghana]
GEERT MOMMERSTEEG
Bedden in jongenshuizen in Mali. Een fotografisch essay
In veel Bozo / Somono dorpen in het gebied van de Binnendelta van de Niger in Mali staan enkele huizen die zich in hun monumentaliteit duidelijk onderscheiden van gewone woonhuizen. In de kamers in deze saho's (letterlijk: 'daar waar men slaapt') slapen jongens vanaf het einde van hun tienerjaren tot ze in het huwelijk treden bij elkaar. In dit fotografisch essay staan de bedden en de kamers in de saho's van het dorp Kouakourou centraal.
[jongenshuis, bed, slaapkamer, Bozo / Somono, Mali]
Beds in boys' houses in Mali: A photographic essay
One of the most interesting buildings in communities of Bozo fishermen and Somono boatmen of the Inland Niger Delta (Mali) is the saho (literally: 'where one sleeps'). In these houses boys and young bachelors reside together before they marry. Traditionally saho's are impressive monuments. This photographic essay shows and discusses pictures of beds and bedrooms in these houses.
[boys' house, bed, bedroom, Bozo, Somono, Mali]
JACQUES DE VISSCHER
Vergeet het beddengoed niet!
Geen bed zonder beddengoed; het meubelstuk alleen kan men geen bed noemen. Het bedlinnen maakt deel uit van het decor van het dagelijks leven en de status van de eigenaars. De zorg over het beddengoed is gewoonlijk een onderwerp van discussie in de verdeling van taken in het huis, zoals we kunnen leren van het sociologisch onderzoek van Jean-Claude Kaufmann.
[bed, beddengoed, lakens, familie, Kaufmann]
Do not forget the bedding!
No bed without bedclothes. A piece of furniture alone cannot be called a bed. Bed linen is a part of the decor of everyday life and indicative of the social status of the owners. The management of the bedding is often a matter of discussion as tasks in the home are divided, as we can learn from Jean-Claude Kaufmann's sociological research.
[bed, bedding, sheets, family, Kaufmann]
ANASTASIA HACOPIAN
Kafka's bed. Die Verwandlung and the problem of the private
The literature of Franz Kafka (1883 -1924), is renowned for its representation of strange circumstances and existentially threatened protagonists. From the giant bug to the inexplicable court trial and the elusive castle, Kafka's stories are full of familiar objects that have been distorted into unsettling metaphors. One such object is the bed, a location that repeatedly appears in his prose, short stories and novels. A closer look at one such text, Die Verwandlung (1915), demonstrates how the bed's representation highlights a problematic boundary between the public and private spheres, lending a possible cause to the fundamental disorder pervading Kafka's literary universe.
[Kafka, bed, public, private, space, metamorphosis]
Het literaire werk van Franz Kafka (1883 -1924) staat bekend om zijn voorstelling van bizarre omstandigheden en existentieel bedreigde hoofdpersonen. Van een reusachtig insect tot een onbegrijpelijke rechtszaak en een elusief kasteel zijn Kafka's verhalen vol vertrouwde voorwerpen die veranderen in verwarrende metaforen. Een zo'n voorwerp is het bed, een plek die voortdurend in zijn proza verschijnt. Dit artikel richt zich op één zo'n tekst, Die Verwandlung (1915). Het bed in dit verhaal staat voor de problematische grens tussen de publieke en private sfeer en verbeeldt de wanorde en vervreemding die ten grondslag ligt aan Kafka's universum.
[Kafka, bed, publiek, privé, ruimte, metamorfose]
ROB J.F.M. VAN VEGGEL
An anthropologist at a bed manufacturer
The author describes his position as an anthropologist working at a Dutch bed manufacturer. He discusses projects that provided particular input to the development of products and marketing approaches at different stages of these developments. In these projects different social research methods were applied. He concludes this paper by reflecting on the nature of his knowledge as an anthropologist in this job as differing from an academic anthropologist, especially with regard to theory. And finally he ends by illuminating an analytical creativity that ultimately transcends research projects, but that was also developed as part of his anthropological training.
[bed, material culture, applied anthropology, research methods, design, marketing]
De auteur beschrijft zijn positie als antropoloog bij een Nederlandse beddenfabrikant. Hij bespreekt zijn bijdrage aan de ontwikkeling en marketing van bepaalde producten, waarbij diverse onderzoeksmethoden werden toegepast. Hij besluit zijn bijdrage met een reflectie op de aard van zijn kennis en theorievorming en vergelijkt die met het type kennis en theorie dat antropologen in academisch onderzoek produceren.
[bed, materiële cultuur, toegepaste antropologie, onderzoeksmethoden, design, marketing]
A.M.L. COENEN
De slaap en het bed. Een psychobiologische beschouwing
Tijdens de slaap rusten we uit en treedt er lichamelijk en geestelijk herstel op. Twee hoofdtypen slaap zijn te onderscheiden: de gewone slaap, die onderverdeeld wordt in de diepe en lichte slaap, en de REM-slaap. De diepe slaap, die vooral betrokken is bij herstelprocessen, komt in het eerste deel van de nacht voor, terwijl de meer luxe, lichte slaap overwegend in het tweede deel van de nacht optreedt. REM-slaap, die gepaard gaat met dromen, komt in regelmatige fasen tijdens de hele nacht voor. De slaapduur bedraagt gemiddeld zo'n zeven tot acht uur. Slaap zet in als de lichaamstemperatuur begint te dalen en het donker wordt, en wordt beëindigd als de lichaamstemperatuur gaat stijgen en het weer licht wordt.Met name de temperatuur in het bed is een belangrijke factor voor slaap. Deze hoort in het thermoneutrale gebied van 27 tot 29 graden Celsius te liggen. Bij het inslapen, kiezen we de favoriete slaaphouding, meestal een zijligging. Gedurende de slaap wordt deze houding vaak afgewisseld met andere posities en dit is ook goed voor het lichaam. Bed, kussen en matras dienen deze bewegingen toe te laten en het bedsysteem hoort een zijligging te bevorderen.Deze houding is een betere dan de buikligging en de rugligging. Zo komt snurken veel minder voor in een zijligging. Op deze wijze kunnen een goed bed en goede bedmaterialen helpen om de slaap te optimaliseren, evenals een adequaat ingerichte slaapomgeving zonder veel geluid, een goed licht-donker regime, een aanvaardbare temperatuur en een optimale ventilatie en luchtvochtigheid.
[slaap, diepe slaap, lichte slaap, REM-slaap, dromen, lichaamstemperatuur, bedtemperatuur, slaaphouding, slaapbewegingen, zijligging, snurken, bedmaterialen]
Sleep and bed: A psychobiological perspective
Sleep plays an important role in restoration of body and mind. Two main types of sleep can be distinguished: slow wave sleep, with its deep and light sleep, and REM sleep. Deep slow wave sleep, occurring in the first part of the night, is particularly involved in bodily restoration, while light sleep, in the second half of the night, seems to have a more luxury nature. REM sleep, associated with dreaming, occurs in regular periods during the entire night. The duration of sleep varies commonly between 7 and 8 hours. Sleep begins when body temperature decreases and when the light disappears, while sleep ends when body temperature starts to increase and light returns. The temperature in bed is particularly relevant for sleep and must be in the thermoregulatory zone of 27 to 29 degrees Celsius. In falling asleep a preferable sleeping posture is chosen. Despite this favourite position, there are relatively many movements during the night. This keeps the body in a proper condition during the long period of sleep. Bed, pillow and mattress have to permit these movements and must also facilitate a side-position of the body. The latter is a better position compared to sleeping on the belly or back. In particular snoring occurs the least in a side position. In this way a comfortable bed and good bed materials facilitate sleep, as do an optimally equipped bedroom without too much noise, a suitable light-dark regime, an acceptable temperature and proper ventilation and humidity.
[sleep, deep sleep, light sleep, REM sleep, dreaming, body temperature, bed temperature, sleeping posture, sleep movements, side position, snoring, bed materials]
GERHARD NIJHOF
Het ziekbed als plek. Enkele impressies
Het ziekbed is een nog weinig onderzochte plek. Een eerste persoonlijke verkenning laat een reeks van uiteenlopende betekenissen zien. Soms is het een geregelde plek, zoals in het ziekenhuis, hoewel ook daar al differentiatie is waar te nemen. Thuis is het ziekbed een ongeregelder plek. Het ziekbed heeft daar heel verschillende betekenissen. Ik beschrijf er een aantal: domein van autonomie, toevluchtsoord, pleisterplaats, centrum van de wereld, verschrompelde wereld en eenpersoonsplek. Soms staan de verschillende betekenissen met elkaar in concurrentie.
[ziekbed, ziekenwerk, 'plek', ziekenhuis, thuiszorg]
The sickbed as a place
The sickbed is an under-researched place. A first personal experience shows a range of diverse meanings. Sometimes it is a very organized place, for instance in hospital, although diversification was evident there too. At home, the sickbed is a less regulated place, with many different meanings, some of which I describe: a domain of autonomy, a place of refuge, a sanctuary, a halting place, the centre of the world, a shriveled up world and a single-person place. Sometimes, these meanings compete with one another.
[sickbed, sick's work, 'place', hospital, home care]
DIANA GIBSON & MARIA FERNANDA OLARTE SIERRA
The hospital bed as space. Observations from South Africa and The Netherlands
This paper shows how the hospital bed is constructed in different ways through human practice and meaning making as cultural, economic, political and symbolic space. We draw on ethnographic research done in training hospitals in South Africa and in the Netherlands to highlight the dissimilar conditions under which people get access to hospital beds, are treated and discharged or die. By giving attention to the bed spaces in different settings, and especially in a wealthy country with good hospital infrastructure and abundant resources, such as the Netherlands, and juxtaposing it with a resource poor country like South Africa we highlighted the similarities and differences in meanings and practices related to such beds in poor developing, and wealthy developed countries.
[hospital bed, cultural construct, health care, South Africa, The Netherlands]
Dit artikel laat zien hoe het ziekenhuisbed geconstrueerd wordt door praktijken en betekenissen in de culturele, economische, politieke en symbolische ruimte. De auteurs baseren zich op etnografisch onderzoek in opleidingsziekenhuizen in Zuid-Afrika en Nederland. Zij beschrijven de verschillende omstandigheden waaronder mensen in beide landen toegang krijgen tot een ziekenhuisbed, hoe zij behandeld en ontslagen worden en hoe zij sterven in het ziekenhuis. Door de aandacht te richten op het bed in verschillende situaties (overvloed en tekort) zijn zij in staat de verschillen en overeenkomsten tussen beide landen te schetsen.
[ziekenhuisbed, culturele constructie, gezondheidszorg, Zuid-Afrika, Nederland]
GEERTJE VAN DER GEEST
Zes bedden in een ziekenhuis in Manilla
In dit artikel sta ik stil bij het meubel waar ik tijdens mijn onderzoek veel op heb gezeten. Ik herinner mij 'het bed' zoals het een plaats innam in mijn onderzoek naar sociale praktijken op een zaaltje voor kinderen met kanker in een staatsziekenhuis in de Filippijnse hoofdstad Manilla. Ik beschrijf hoe ik als antropologisch veldwerker een plaatsje aan de bedden van de patiëntjes verwierf, noem enkele implicaties van onderzoek op/aan bed en reflecteer over de complexiteit en de uniciteit van elk ziekbed. Tot slot beschrijf ik hoe de bedden in het zaaltje van mijn onderzoek eruit zagen, hoe ze waren ingericht en vooral wat erop gebeurde.
[ziekenhuisbed, ziekbed, Filippijnen, kinderen, kanker]
Six beds in a hospital in Manilla
This is a reflection on a piece of furniture on which I have been sitting most of the time during my research about social practices in a small six-bed ward for children with cancer in a public hospital in Manilla, The Philippines. I describe how I managed to acquire a place at or on the beds of the young patients. I mention some implications of doing anthropological research around beds and discuss the complexity and uniqueness of each sickbed. Finally, I describe what the beds looked like and what happened in them.
[hospital bed, sickbed, The Philippines, children, cancer]
SHAHADUZ ZAMAN
Beds in a Bangladeshi hospital
This essay is based on a larger ethnographic study in a government teaching hospital in Bangladesh. Through photographs I examine how beds in one of the wards take on a distinct nature and express the values and norms of Bangladeshi society at-large. Admission of too many patients along with the scarcity of beds threatens the privacy of patients. Because relatives are an integral part of the hospital organization, beds in the ward are used both by patients and relatives. While the male section of the ward is overcrowded, female beds mostly remain empty. Finally, to an orthopaedic patient, beds are like prisons. The beds of the Bangladeshi hospital show the general poverty of the country, the crucial role of family in people's life, and the relative invisibility of women in public sphere.
[hospital, beds, privacy, relatives, women, prison, Bangladesh]
Dit essay is gebaseerd op een groter etnografisch onderzoek in een publiek universiteitsziekenhuis in Bangladesh. Met behulp van foto's onderzoek ik hoe bedden in een van de afdelingen van het ziekenhuis een specifiek karakter aannemen en de waarden en normen van de Bangladeshi maatschappij tot uitdrukking brengen. Beddenschaarste bedreigt de privacy van de patiënten. Aangezien familieleden een integraal deel uitmaken van de organisatie van het ziekenhuis, worden bedden zowel door patiënten als door familieleden gebruikt. Terwijl het mannengedeelte van de zaal overbezet is, blijven de meeste bedden voor vrouwen leeg. En tenslotte, zijn bedden voor de orthopedische patiënten gevangenissen. De bedden van het Bangladeshi ziekenhuis tonen de armoede van het land, de cruciale rol van familie in het dagelijks leven en de relatief onzichtbare positie van vrouwen in het openbare leven.
[ziekenhuis, bed, privacy, familieleden, vrouwen, gevangenis, Bangladesh]
JANUS OOMEN & FREERK HEULE
Het bed als tegenstander: Decubitus
Decubitus – doorliggen – is een nachtmerrie in de zorg, voor verzorgden maar ook voor verzorgers, met name verpleegkundigen. De aard van het bed, ook de duur en de manier van liggen spelen een grote rol in de uiteenlopende opvattingen over de oorzaken en de preventie van decubitus. Het lichaam ontwikkelt een defect en de zorg voor het lichaam lijdt een nederlaag, maar ... was dat te vermijden, nu het lichaam zich zelfs tegen het bed niet meer kon verweren? De kwaliteit van zorg is in het geding en daarover bestaat een strenge professionele oordeelsvorming. In die verhoudingen is het meer dan gemiddeld vóórkomen van decubitus een teken van gebrekkige zorgverlening. Dit artikel richt zich op het bed als boosdoener en plaatst het bed in een context van klinische zorg voor het kwetsbare lichaam, in het ziekenhuis en thuis.
[bed, decubitus, doorliggen, doorligwonden, kliniek, kwaliteitszorg]
The bed as enemy: Decubitus
Decubitus – bed or pressure sores – create a nightmare for the ones we care for, and also for the caretakers, in particular the nurses. The condition of the bed, and the treatment of the patient in the bed, play a crucial role in the divergent views on the causes and prevention of decubitus. The body becomes defective and the bodily care suffers a defeat, but… to what extent is that inescapable? The quality of care is involved, and on that issue the professional judgment can be strict. An increase in the prevalence of decubitus signifies deficiencies of caring. This essay focuses on the bed as an evildoer and positions the bed in the clinical context of care for the vulnerable body, both in hospital and at home.
[bed, decubitus, bedsores, clinical care, quality of care]
TINEKE ABMA, CHRISTI NIERSE, ELISE ADRIAANSE & GUY WIDDERSHOVEN
Onderzoekssturing door patiëntenverenigingen. Over de waarde van een stappenplan voor onderzoekssturing door cliëntenorganisaties
Onderzoekssturing door patiëntenverenigingen Over de waarde van een stappenplan voor onderzoekssturing door cliëntenorganisaties Tineke Abma, Christi Nierse, Elise Adriaanse & Guy Widdershoven De wens om meer zeggenschap te krijgen in wetenschappelijk onderzoek maakt dat patiëntenverenigingen positieve verwachtingen hebben ten aanzien van een stappenplan voor onderzoekssturing. Dit stappenplan werd ontwikkeld met en voor de Dwarslaesie Organisatie Nederland. Andere verenigingen verwachten dat het stappenplan een leidraad kan bieden voor het achterhalen van ervaringen van leden/achterban en het opstellen van een onderzoeksagenda vanuit het perspectief van cliënten. De haalbaarheid van het stappenplan is afhankelijk van het draagvlak bij de vereniging, onderzoekers en fondsen. Toepassing van het stappenplan in een tweetal casussen – nierziekten en mensen met verstandelijke beperkingen – bevestigt het vermoeden dat het plan ook geschikt is voor andere contexten dan waarin het werd ontwikkeld. Het leidde verder onder meer tot het inzicht dat het belangrijk is om een sociale infrastructuur op te zetten waar onderzoekers en cliëntonderzoekers elkaar regelmatig op structurele basis ontmoeten.
[patiëntenparticipatie onderzoek, patiëntenvereniging, wetenschappelijk onderzoek]
Agenda setting in health research by client organizations: About the value of a protocol for agenda setting in health research
Client organizations want to have 'a say' in health research. Therefore, they have positive expectations about the value of a protocol for agenda setting in health research. This protocol was developed in collaboration with the Dutch Spinal Cord Injury Association. Other client organizations expect that the protocol will offer practical guidelines for investigating the wishes of members and for formulating a research agenda from the perspective of clients. The feasibility of the protocol depends on the commitment within the client organization, as well as on researchers and sponsors. Application of the protocol in two cases – kidney diseases and intellectual disabilities – supports the assumption that the protocol is also useable in other contexts than the one in which it was developed. Implementation demonstrates the importance of developing a social infrastructure in which client-researchers and researchers meet regularly on a structural basis.
[patient participation in research, client organization, scientific research]
PATRICK MEURS
Psychoanalyse in dialoog met antropologie… Meer van dat, graag!
In dit verdere commentaar op Gomperts' psychoanalytische bijdrage over het psychische vermogen tot georganiseerd massaal geweld wordt gezocht naar de wetenschappelijke achtergronden van Gomperts' visie en van de commentaren van Rohlof en Vysma. Sociaal psychiatrische en antropologische uitgangspunten worden in dialoog gebracht met psychoanalytische.
De moeizame integratie van deze diverse perspectieven wordt geïllustreerd. De sociale wetenschapper vindt de psychoanalyse te individueel en te universalistisch, te weinig contextueel en te weinig cultuurspecifiek. De psycholoog / psychoanalyticus vindt de sociale perspectieven te weinig 'mentaal' of persoonlijk, geïndividualiseerd. Handvatten voor een uitweg uit deze impasse worden getoond. Verder zien we een enorme uitdaging in het feit dat diverse menswetenschappen voor complexe fenomenen (zoals oorlogsgeweld en moord) een gezamenlijke taal ('common language') missen. De bereidheid de eigen benadering te 'deconstrueren' of te 'decentreren' is een noodzakelijke voorwaarde voor een betere dialoog met het 'vreemde' taalspel van de andere wetenschapsdiscipline.
[psychoanalyse, cultuur, specificiteit van wetenschapsdisciplines, antropologie van het kind, psyche en sociale groep bij geweld]
Psychoanalysis in dialogue with anthropology… More of that, please!
In further comments on Gomperts' psycho-analytical contribution regarding the role of mentalization deficits in organised social violence we investigate the scientific model of Gomperts and the comments by Rohlof and Vysma. Perspectives and premises of social psychiatry, cultural anthropology and psycho-analysis are compared. The difficult integration of these diverse approaches is illustrated. The social scientist feels that psycho-analysis is too individualistic and universalistic, not contextualized or culture-specific enough. The psychologist/psycho-analyst feels that the social scientist's perspective is not mental enough, not personalized or individualized enough. We offer some handles, with the aim of finding a way out of this difficult dialogue between different disciplines in the human sciences. Furthermore, we see an enormous challenge in the fact that these diverse human sciences miss a common language. Deconstructing one's own approach seems to be a condition for a better understanding of the 'strange' language-game of the 'other' scientific discipline.
[psycho-analysis, culture, specificity of scientific disciplines, childhood anthropology, psyche and social group in violence]
MARIAN TANKINK & MARIANNE VYSMA
The intersubjective as analytic tool in medical anthropology
If a person can only apprehend reality by way of his own constructions of this reality, how is it that the anthropologist can presume to understand the informant? This question forms the foundation of the current article, which considers the influence of the subjectivity of the anthropologist on the research process, in particular in the context of the intersubjectivity with the informant. The authors maintain that increased scrutiny on intersubjectivity would provide insight into the process of knowledge-production by throwing light on the role of the researcher.
Subjects that are considered as part of the exploration of this topic include: intersubjectivity as a conceptual framework and the relationship between intersubjectivity and the 'cultural other'. In addition, there is a discussion on how intersubjectivity, in terms of transference and counter-transferential processes, can be used as an analytic tool in anthropology. Finally, this article hopes to inspire readers to participate in the symposium on this topic on 18 January 2007. (See for call papers under 'Berichten'.)
[intersubjectivity, subjectivity, transference/counter-transference, cultural 'other']
Als een mens de werkelijkheid alleen kan begrijpen door zijn eigen constructies van deze werkelijkheid, hoe komt het dan dat de antropoloog er vanuit kan gaan dat hij/zij de informant begrijpt? Deze vraag ligt aan de basis van dit artikel dat gaat over de vraag wat de invloed is van de eigen subjectiviteit van de antropoloog op het proces van antropologisch onderzoek, met name in het intersubjectieve proces met de informant. De schrijvers stellen dat meer aandacht voor intersubjectiviteit het inzicht in de kennisproductie vergroot en de onderzoeker, als onderzoeksinstrument, transparanter wordt.
Onderwerpen die aan bod komen zijn: intersubjectiviteit als een conceptueel raamwerk en de relatie tussen intersubjectiviteit en 'de culturele ander'. Vervolgens wordt besproken hoe, in termen van overdracht- en tegenoverdrachtprocessen, intersubjectiviteit als een analytisch instrument kan worden gebruikt in de antropologie. Dit artikel is bedoeld om mensen te enthousiasmeren voor deelname aan het symposium dat zal worden gehouden op 18 januari 2007.
[intersubjectiviteit, subjectiviteit, overdracht en tegenoverdracht, afstand en nabijheid, 'culturele ander']